Εάν κάνετε αιμοκάθαρση και έχετε φίστουλα ή μόσχευμα θα χρειασθεί κάποια στιγμή να ελέγξετε την λειτουργία τους. Πέρα από την κλινική εξέταση που πρέπει να κάνετε από το ειδικό αγγειοχειρουργό, το Υπερηχογράφημα – Triplex αποτελεί την εργαστηριακή εξέταση εκλογής. Αυτό, όχι μόνο θα απεικονίσει και θα αναδείξει την λειτουργία της αγγειακής σας προσπέλασης (δηλ. της φίστουλας ή του μοσχεύματός σας) αλλά και θα βοηθήσει αποφασιστικά στη διάγνωση τυχόν προβλήματος. Στην ιδανική περίπτωση που το Τriplex διενεργείται από τον ίδιο τον Αγγειοχειρουργό, θα αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο στην εξεύρεση του καλύτερου τρόπου διόρθωσης και θεραπείας του προβλήματος. Είναι δε ανώδυνο και άνετο για τον ασθενή, ενώ διενεργείται γρήγορα χωρίς να έχει παρενέργειες.
Ας δούμε τις διάφορες περιπτώσεις όπου η εξέταση με Triplex είναι όχι μόνο χρήσιμη αλλά και απαραίτητη στην αγγειακή σας προσπέλαση.
Τι είναι το Αγγειακό Υπερηχογράφημα – Triplex, και πως διενεργείται;
Πρόκειται για μια εντελώς ανώδυνη εξέταση που χρησιμοποιεί ήχους (Υπερήχους) για να απεικονίζει τα διάφορα όργανα του σώματος και ειδικότερα τα αγγεία. Με τον τρόπο αυτό μπορούμε να εκτιμήσουμε με ακρίβεια τόσο την μορφολογία όσο και την λειτουργία των αγγείων ακόμα και εκείνων που είναι βαθιά στο σώμα μας και δεν φαίνονται με τα μάτια μας.
Ο γιατρός αφού βάλει λίγο ιατρικό ζελέ στο σημείο του σώματος που θέλει να εξετάσει, θα φέρει σε επαφή με το δέρμα έναν «ηχοβολέα» (κάμερα υπερήχων). Αυτός θα απεικονίσει σε οθόνη τα αγγεία που βρίσκονται κάτω από αυτόν δίνοντας πολύτιμες πληροφορίες για τη λειτουργία τους εντελώς ανώδυνα και χωρίς τη χρήση επικίνδυνης ακτινοβολίας.
Λόγω των πολλών δυνατοτήτων που μας προσφέρει το Αγγειακό Υπερηχογράφημα, χρησιμοποιείται πλέον εκτενώς τόσο πριν όσο και μετά από τη δημιουργία μιας αγγειακής προσπέλασης για αιμοκάθαρση.
Χαρτογράφηση των φλεβών με Υπερηχογράφημα ΠΡΙΝ την δημιουργία αγγειακής προσπέλασης
To Υπερηχογράφημα μας επιτρέπει να δούμε κάτω από το δέρμα ό,τι δεν μπορούμε να δούμε με τα μάτια μας ή να ψηλαφήσουμε με τα χέρια μας. Έτσι στην περίπτωση των αγγείων μας δίνει τη δυνατότητα να απεικονίσουμε τις φλέβες και τις αρτηρίες και να παρακολουθήσουμε την πορεία τους ιδίως εάν βρίσκονται βαθύτερα. Επιπλέον μπορούμε να μετρήσουμε με ακρίβεια τόσο την διάμετρο όσο και το μήκος των αγγείων αλλά και να εντοπίσουμε τυχόν σημεία στενώσεων, κάτι που είναι πολύ σημαντικό όταν πρόκειται να προβούμε στη δημιουργία φίστουλας ή και μοσχεύματος για αιμοκάθαρση.
Αυτή η «χαρτογράφηση» όπως λέγεται των αγγείων θα επιβεβαιώσει την καταλληλότητα τους, ούτως ώστε να η αγγειακή προσπέλαση που θα δημιουργήσουμε να είναι στην σωστή θέση στο χέρι αλλά και να έχει τις μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας. Δεν είναι λίγες οι φορές που αυτή η χαρτογράφηση των αγγείων αλλάζει τον σχεδιασμό της επέμβασης με σημαντικό όφελος για το ασθενή.
Κατά την γνώμη μας αλλά και σύμφωνα με την σύσταση των επιστημονικών φορέων διεθνώς, δεν επιτρέπεται πλέον στις μέρες μας να διενεργείται αγγειακή προσπέλαση σε κάποιον ασθενή χωρίς να έχει προηγηθεί μελέτη των αγγείων του με Υπερηχογράφημα / Τρίπλεξ. Στην ιδανική περίπτωση, αυτό θα πρέπει να διενεργείται από τον ίδιο τον αγγειοχειρουργό που θα προβεί στην επέμβαση. Αυτό του δίνει το πλεονέκτημα της ακριβούς γνώσης των ανατομικών σημείων και τον σχεδιασμό εκ των προτέρων της επέμβασης, διασφαλίζοντας ότι αυτή θα είναι η καλύτερη επιλογή για τον ασθενή με το καλύτερο αποτέλεσμα.
Η χρήση του Αγγειακού Υπερηχογραφήματος ΜΕΤΑ την Αγγειακή προσπέλαση
Η χρησιμότητα του Τρίπλεξ είναι πολύτιμη και μετά τη δημιουργία φίστουλας. Έτσι μπορεί να χρησιμοποιηθεί:
1) Για την επιβεβαίωση της ωρίμανσης της φίστουλας
Συνήθως απαιτούνται 4-8 εβδομάδες για την ωρίμανση μιας φίστουλας ώστε να καταστεί λειτουργική για τον ασθενή. Σε αυτό το διάστημα η φίστουλα διευρύνεται και τα τοιχώματά της γίνονται πιο παχιά ώστε να μπορεί να υφίσταται με ασφάλεια τις παρακεντήσεις κατά τη διάρκεια της αιμοκάθαρσης. Ταυτόχρονα η ροή του αίματος μέσα της αυξάνεται τόσο σε ταχύτητα όσο και σε όγκο. Η εξέταση με Υπερηχογράφημα – Τρίπλεξ, παράλληλα με την κλινική εξέταση από τον αγγειοχειρουργό, μπορεί να επιβεβαιώσει και να διασφαλίσει την επαρκή ωρίμανση της φίστουλας ώστε αυτή να αρχίσει να χρησιμοποιείται με ασφάλεια και επάρκεια.
2) Για την παρακολούθηση της αγγειακής προσπέλασης
H καλή λειτουργία της φίστουλάς σας εξαρτάται από την καλή και απρόσκοπτη ροή του αίματος μέσα της. Με το υπερηχογράφημα μπορούμε να παρακολουθήσουμε και να καταγράψουμε τη ροή του αίματος μέσα στη φίστουλα ή στο μόσχευμά σας. Αυτό επιτυγχάνεται με τη μέτρηση του «Όγκου Ροής» που αποτελεί μια πολύ σημαντική παράμετρο που δείχνει την καλή λειτουργία της προσπέλασης. Ένας «Όγκος Ροής» που υπερβαίνει τα 500 ml αίματος το λεπτό, αποτυπώνει μια ικανοποιητική λειτουργία, η οποία μπορεί να παρακολουθείται τακτικά συγκρίνοντάς τον σε διαδοχικές μετρήσεις. Όταν μια φίστουλα λειτουργεί καλά, ο Όγκος Ροής παραμένει σταθερός ή αυξάνεται.
Επιπλέον το Υπερηχογράφημα στην φίστουλα ή στο μόσχευμα, μπορεί μορφολογικά να μας αποκαλύψει σημεία αρχόμενων στενώσεων ή άλλων διαταραχών του τοιχώματος των αγγείων αυτών που ακόμη δεν έχουν επηρεάσει την αιμοκάθαρση. Έτσι μπορούμε παρακολουθώντας αυτά τα σημεία, να επέμβουμε για τη διόρθωσή τους πριν δημιουργηθεί πρόβλημα στην λειτουργία της αιμοκάθαρσης
3) Για την ανίχνευση τυχόν επιπλοκών
Μετά την δημιουργία μιας αγγειακής προσπέλασης, η λειτουργία της δεν είναι πάντα απρόσκοπτη. Αρκετές φορές προκαλούνται προβλήματα που επηρεάζουν την ποιότητα της αιμοκάθαρσης. Αυτά μπορούν να αντιπροσωπεύουν και να γίνονται αντιληπτά ως:
Α. Προβλήματα ωρίμανσης.
Συνήθως χρειάζονται 4-8 εβδομάδες για την ωρίμανση μιας φίστουλας. Μετά από αυτό το διάστημα εάν δεν έχει επιτευχθεί ωρίμανση, θα πρέπει να εξετασθεί το ενδεχόμενο ύπαρξης στενώσεων που επηρεάζουν τη λειτουργία της.
Β. Αλλαγή στην ποιότητα του «ροίζου». Μετά τη δημιουργία μιας αγγειακής προσπέλασης (φίστουλα ή μόσχευμα) εμφανίζεται πάνω από αυτήν, ένα ελαφρύ «θρόισμα» στην ψηλάφηση που είναι γνωστό ως «ροίζος». Απότομη εξαφάνιση του ροίζου ή αλλαγή στην ποιότητά του σημαίνει πιθανό πρόβλημα στην προσπέλαση και πρέπει άμεσα να διερευνάται με υπερηχογράφημα.
Γ. Προβλήματα στον όγκο ροής. Πολύ χαμηλός «Όγκος Ροής» στην φίστουλα ή το μόσχευμα (μικρότερος από 400 ml/λεπτό) ή προοδευτική μείωσή του θα πρέπει να μας οδηγήσει αμέσως στον έλεγχο με υπερηχογράφημα και κλινική εξέταση από τον αγγειοχειρουργό για την διαπίστωση στενώσεων ή άλλων προβλημάτων στην προσπέλασή μας.
Δ. Πρήξιμο (Οίδημα). Εάν το άκρο (χέρι ή πόδι) όπου βρίσκεται η προσπέλασή σας ξαφνικά ή σταδιακά πρηστεί, θα πρέπει να διερευνηθεί η πιθανότητα να οφείλεται σε κάποια στένωση ή θρόμβο που εμποδίζει τη ροή του αίματος. Οι γιατροί σας θα σας συστήσουν έλεγχο με Υπερηχογράφημα /Τριπλεξ που θα εντοπίσει το πρόβλημα και τη σοβαρότητά του.
Ε. Τοπικό οίδημα. Ένα πρήξιμο που εμφανίζεται σε κάποιο σημείο επάνω ή δίπλα στη φίστουλα ή στο μόσχευμά σας μπορεί να σημαίνει την ύπαρξη αιματώματος από εξαγγείωση ή ακόμη και «ψευδοανευρύσματος». Το ψευδοανεύρυσμα είναι συλλογή αίματος γύρω από την προσπέλασή σας μετά από παρακέντηση που δεν κλείνει σωστά. Μπορεί όμως να σημαίνει και τοπική λοίμωξη του μοσχεύματος με δημιουργία αποστήματος. Σε κάθε περίπτωση η άμεση εξέταση από τον ειδικό αγγειοχειρουργό με τη βοήθεια του Υπερηχογραφήματος θα θέσει τη σωστή διάγνωση ώστε να ακολουθήσει η σωστή αντιμετώπιση.
Το υπερηχογράφημα αποτελεί ένα πολύτιμο και απαραίτητο εργαλείο τόσο στο σχεδιασμό όσο και στην παρακολούθηση της αγγειακής προσπέλασης. Στα χέρια αγγειοχειρουργών εκπαιδευμένων και πιστοποιημένων στη χρήση του θα δώσει τη δυνατότητα της καλύτερης επιλογής τόσο για την κατασκευή όσο και για τη διόρθωσή της.
