Είναι αρκετοί οι άνθρωποι, ιδιαιτέρως οι πιο ηλικιωμένοι, που αντιμετωπίζουν το πρόβλημα της οιδήματος των ποδιών, των αστραγάλων και των πελμάτων τους.
Η διόγκωση αυτή μπορεί να είναι ανώδυνη ή να συνοδεύεται από έντονο πόνο.
Πολλές φορές το πρήξιμο στα πόδια είναι ένα παροδικό φαινόμενο, που δεν πρέπει να μας ανησυχεί.
Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις όπου το οίδημα, μπορεί να υποδηλώνει κάποιο πρόβλημα υγείας.
Μερικές από τις βασικότερες αιτίες, οι οποίες οδηγούν σε πρήξιμο στα πόδια είναι:
Κατακράτηση υγρών
Το σώμα μας μπορεί να κάνει κατακράτηση υγρών και η συσσώρευση αυτού του υγρού επηρεάζει τους αστραγάλους, τα πέλματα, τους μηρούς, τις γάμπες, τα χέρια, ακόμη και το πρόσωπο.
Λόγω της επίδρασης της βαρύτητας, το οίδημα είναι εντονότερο και ιδιαίτερα αισθητό στα πόδια.
Kατακράτηση υγρών μπορεί να συμβεί εξαιτίας πολύωρης ορθοστασίας, ή πολύωρης καθιστικής στάσης όπως συμβαίνει για παράδειγμα κατά τη διάρκεια ενός πολύωρου αεροπορικού ταξιδιού.
Σε πολλές γυναίκες μπορεί να συμβαίνει κατά τις ημέρες της έμμηνης ρύσης, κατά την περίοδο που λαμβάνουν οιστρογόνα ή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, της οποίας αποτελεί “αναμενόμενο” σύμπτωμα.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, το πρήξιμο υποχωρεί σύντομα από μόνο του. Εφόσον όμως διαρκεί, ίσως να αποτελεί ένδειξη κάποιου σοβαρού προβλήματος υγείας (όπως καρδιακή ανεπάρκεια, νεφρική νόσο, πρόβλημα στο συκώτι κ.α).
Τραυματισμός
Το πρήξιμο στα πόδια μπορεί να είναι το αποτέλεσμα τραυματισμού.
Εάν υπάρχει κάποιο διάστρεμμα, οστική κάκωση, κάταγμα ή απευθείας πλήγμα κατά τη διάρκεια αθλητικών δραστηριοτήτων, τότε το αιμάτωμα ή η φλεγμονή που προκαλείται στο σημείο της κάκωσης έχει πολλές φορές σαν αποτέλεσμα το πρήξιμο των ποδιών.
Εάν το πρήξιμο αυτό συνοδεύεται από έντονο πόνο, τότε πρέπει να επισκεφθείτε γιατρό το συντομότερο δυνατόν.
Πρόσληψη βάρους
Η επιβάρυνση των ποδιών στα άτομα με υπερβάλλον βάρος είναι σημαντική με αποτέλεσμα να κουράζονται περισσότερο και να πρήζονται.
Στις περισσότερες φορές όταν αποκατασταθεί το βάρος στα φυσιολογικά επίπεδα το πρήξιμο στα πόδια υποχωρεί.
Χρόνια φλεβική ανεπάρκεια
Οι φλέβες που υπάρχουν στα πόδια λειτουργούν ως αγωγοί που μεταφέρουν το αίμα από τα κάτω άκρα προς την καρδιά.
Οι φλέβες έχουν στα εσωτερικά τους τοιχώματα κάποιες βαλβίδες, οι οποίες ανοίγουν για να επιτραπεί η ροή του αίματος προς την καρδιά, και
κλείνουν αμέσως μετά για να εμποδιστεί η παλίνδρομη ροή του αίματος προς την αντίθετη κατεύθυνση.
Στην πολύ συχνή πάθηση της Φλεβικής Ανεπάρκειας, οι βαλβίδες αυτές δεν λειτουργούν σωστά ή είναι κατεστραμένες (λόγω γενετικών παραγόντων, φθοράς, ηλικίας ή βλάβης τους), με αποτέλεσμα το αίμα να λιμνάζει στα πόδια που τελικά πρήζονται.
Λεμφοίδημα
Το λεμφοίδημα (ή λεμφικό οίδημα) προκαλείται όταν δεν μπορούν να απομακρυνθούν αποτελεσματικά τα υγρά που κυκλοφορούν ανάμεσα στα κύτταρα των ιστών στα πόδια.
Αυτό μπορεί να συμβαίνει είτε γιατί τα «λεμφαγγεία» (μέσω των οποίων απομακρύνονται αυτά τα υγρά) είναι κατεστραμμένα ή δυσλειτουργικά, είτε γιατί δυσκολεύεται η απομάκρυνση των υγρών μέσω των λεμφαγγείων και των λεμφαδένων από αίτια που τα φράζουν (όπως π.χ, ένας όγκος, ή ένα χειρουργείο).
Καρδιακή ανεπάρκεια
Η καρδιακή ανεπάρκεια έχει ως αποτέλεσμα να μην αντλείται σωστά το αίμα από τις φλέβες προς την καρδιά. Έτσι, ποσότητες αίματος και άλλων υγρών του σώματος συγκεντρώνονται σε άλλα σημεία του σώματος – συνήθως στα κάτω άκρα –, με αποτέλεσμα τα τελευταία να πρήζονται.
Πρόβλημα στους νεφρούς
Τα νεφρά είναι επιφορτισμένα με το φιλτράρισμα του αίματος από τις βλαβερές ουσίες που κυκλοφορούν στον οργανισμό μας. Αν τα νεφρά δεν λειτουργούν σωστά, υπάρχει ο κίνδυνος να παραμείνουν στο αίμα ουσίες που προκαλούν κατακράτηση υγρών και συνεπώς πρήξιμο κυρίως στα πόδια.
Θρόμβωση
Αποτελεί μια επικίνδυνη επιπλοκή που προκαλείται όταν το αίμα “πήζει” μέσα στις φλέβες των ποδιών.
Αυτό έχει σαν συνέπεια να εμποδίζεται η επιστροφή του προς την καρδιά και να λιμνάζει στο πόδι που έχει την θρόμβωση, κάτι που προκαλεί πρήξιμο στα πόδια αλλά και πολλές φορές πόνο.
Η θρόμβωση αποτελεί πάντοτε επείγουσα κατάσταση που πρέπει να αντιμετωπισθεί αμέσως για να αποφευχθεί η περαιτέρω επέκτασή της ή άλλες επικίνδυνες καταστάσεις για την υγεία του ασθενούς.
Προεκλαμψία
Όπως αναφέραμε και πιο πάνω, το πρήξιμο των ποδιών είναι ένα από τα φυσιολογικά συμπτώματα της εγκυμοσύνης.
Ο οργανισμός μιας εγκύου παράγει 50% περισσότερο αίμα και υγρά για τις ανάγκες του εμβρύου, και η γυναίκα παίρνει βάρος, ειδικά στο τελευταίο 3μηνο της εγκυμοσύνης. Αυτό έχει πολλές φορές ως αποτέλεσμα το πρήξιμο των ποδιών.
Εάν το πρήξιμο συνοδεύεται από ναυτία, πονοκεφάλους, υπέρταση, πόνο στην κοιλά ή δυσκολία στην αναπνοή, ίσως να αποτελεί ένδειξη «προεκλαμψίας».
Η προεκλαμψία εκδηλώνεται συνήθως την 20ή εβδομάδα της κύησης και είναι ιδιαιτέρως επικίνδυνη κατάσταση για την υγεία τόσο της εγκύου όσο και του εμβρύου, καθώς μπορεί να βλάψει το συκώτι ή/και τους νεφρούς.
Άλλα αίτια για το πρήξιμο στα πόδια μπορεί να αποτελούν ο διαβήτης, η υπέρταση ή η λήψη μερικών αντιυπερτασικών φαρμάκων, η έλλειψη πρωτεϊνών («υπολευκωματιναιμία»), κάποια λοίμωξη στο πόδι, ή ακόμη και η χρήση πολύ στενών ή ψηλοτάκουνων παπουτσιών που κουράζουν τα πόδια και δυσχεραίνουν την κυκλοφορία του αίματος.